ANA SAYFA

İlm-i Alet: Ulum-i aliyye denilen sekiz yüksek din bilgisini öğrenebilmek için lazım olan yardımcı ilimlerdir.

İlm-i Batın: Kalb ilmi, mana ilmi, tasavvuf ilmi.

İlm-i Bedî': Lafz (söz) ve mana ile ilgili bazı san'atlar yaparak sözün süslenmesini öğreten ilim.

İlm-i Belagat: Düzgün ve yerinde söz söyleme yolunu öğreten ilim.

İlm-i Beyan: Belagat ilminin hakîkat, mecaz, kinaye, teşbîh (benzetme) ve istiare gibi konularından bahseden ilim.

İlm-i Ezelî: Allahu tealanın başlangıcı olmayan ilmi.

İlm-i Feraiz: Vefat eden kimsenin bıraktığı malın kimlere verileceğini ve nasıl taksim edileceğini öğreten ilim (Bkz. Feraiz).

İlm-i Hal (İlmihal): Her müslümanın îman, ibadet ve ahlak ile ilgili bilmesi gereken şeyler veya bu bilgileri anlatan kitap.

İlm-i Hey'et: Astronomi ilmi.

İlm-i Hudurî (İlm-i Huzurî): Bir şeyi, zihinde onun sureti (görüntüsü) meydana gelmeksizin bilmek.

İlm-i Husulî: Bir şeyi onun sureti, görüntüsü zihinde bulunduğu müddetçe bilmek. O şeyin zihindeki sureti yok olunca, o şey unutulur. Bundan dolayı ilm-i husulî devamlı değildir.

İlm-i Kelam: Kelime-i şehadeti ve buna bağlı olan îmanın altı temel bilgisini öğreten ilim.

İlm-i Kesbî: Çalışarak elde edilen ilim.

İlm-i Kıraat: Kur'an-ı kerîmin kelimelerinin doğru olarak okunuşundan bazı kelimelerin ise, farklı okunmasından bahseden ilim.

İlm-i Ledünn: Allahu tealanın ihsanı olup, çalışmadan kavuşulan ilim.

İlm-i Meanî: Sözün hale uygunluğundan bahseden edebî ilim dallarından biri.

İlm-i Nafi': İnsana aczini, kusurunu, Rabbinin büyüklüğünü bildiren, kalbde Allah korkusunu ve mahluklara karşı tevazu, alçak gönüllülüğü artıran, kul haklarına ehemmiyet vermeyi temin eden sonsuz seadeti (mutluluğu) ve Allahü tealanın rızasını kazanmaya vesîle o lan ilim.

İlm-i Nahv: Arabî cümle bilgisi. Kelimelerin cümle içindeki yerlerini ve buna göre sonlarının aldığı durumlardan (harekelerden) bahseden ilim.

İlimlerden bir kısmı diğer ilimlere bir mukaddime (başlangıç) olup, o ilimleri elde etmeğe birer alet, vasıta durumundadırlar. Lugat ve nahv ilimleri de böyledir. Bunlar aslında dînî ilimlerden değildir. Ancak Kur'an-ı kerîm ve hadîs gibi dînî ilimle rin anlaşılmalarında lüzumludurlar. Çünkü kitab (Kur'an-ı kerîm) ve hadîs-i şerîfler, Arabça olduğundan, dînimizi anlayabilmek için bu ilimlere ihtiyac vardır. (İmam-ı Gazalî)

İlim öğrenirken, en mühim olanını öne almalıdır. İlmin en önemlisi sahibine doğru yolu gösterendir. Bu sebeple akaid, fıkıh, tefsîr, hadîs ilimleri en önemli ilimlerdir. Arabî ilimlerden önemlileri de nahv ve meani (edebiyat) ilimleridir. (Seyyid Alizade)

İlm-i Sarf: Kelime bilgisi. Arabîde kelimenin aldığı şekillerden bahseden ilim. Morfoloji.

İlm-i Sarfın konusu isim ve fiil çekimleridir. Bunların çekimlerinde alışkanlık kazandırarak hataya düşmekten korur. (Taşköprüzade Ahmed Efendi)

İlm-i Tefsîr: Kur'an-ı kerîmdeki murad-ı ilahîyi, Allahu tealanın kastettiği manayı açıklayan ilim.

İlm-i Usul-i Fıkıh: Fıkıh bilgilerinin ayet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden nasıl çıkarıldığını öğreten ilim.

İlm-i Usul-i Hadîs: Hadîs-i şerîflerin çeşitlerini anlatan ilim. Ana sayfadaki Hadis ilmi bölümünden Hadis usulü ilmini genişçe görebilirsiniz

İlm-i Usul-i Kelam: Kelam ilminin, îman bilgilerinin ayet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden nasıl çıkarıldığını öğreten ilim.

İlm-i Usul-i Tefsîr: Tefsîr ilminin metodlarından, kaidelerinden, müfessirde bulunması gereken şartlarından, ayet-i kerîmelerin; nasih ve mensuhundan, hass ve ammından bahseden ilim.

İlm-i Vehbî: Çalışmadan öğrenilen, Allahu teala tarafından ihsan edilen ilim. İlm-i Ledünnî

İlm-ul-Yakîn: Eserden müessire yol bulmak. İşi görüp yapanı tanımak, bilmek. Dumanı görüp, orada ateşin olduğunu anlamak böyledir.